Stressbestendig door authentiek zelfvertrouwen

En wat bleek? Het was inderdaad iemand van die nieuwe energiemaatschappij. Ze had me welkom willen heten. En nu was ze prettig verrast, want teruggebeld worden… dat overkwam haar niet zo vaak. Uiteindelijk hebben we nog een kwartier gezellig zitten praten.

Hersenblokkade

Eerst de verbinding verbreken en 30 seconden later toch terugbellen. Het lijkt geen rationeel gedrag. Maar aan de andere kant, vanuit de neurowetenschappen bekeken is dat gedrag juist volkomen logisch. Want iemand die op het moment van het telefoontje in mijn hersenen had kunnen kijken, had onmiddellijk kunnen zien wat er aan de hand was: simpel gezegd: mijn prefrontale cortex, het hersengebied dat geassocieerd wordt met rationeel gedrag, was even niet meer in de lead. De ‘lagere’ hersengebieden namen even de controle over.

Van een soortgelijke ervaring heb ik nog een voorbeeld. Een paar jaar geleden was ik aanwezig bij een brainstormsessie op het werk. Geen buitengewoon stressvolle setting, zou je zeggen, maar opeens klapte ik helemaal dicht. Nu val ik door de mand, dacht ik, nu word ik ontmaskerd als iemand die hier te weinig van af weet. Ik hield me zo stil mogelijk, want dan had ik de minste kans om op te vallen.

Door de mand vallen, worden ontmaskerd, niet goed genoeg zijn, een paar gedachten die me altijd wel achtervolgd hadden.

Ik was dat eenvoudige meisje uit het kleine dorpje in Brabant, en ik zou me vast nooit kunnen meten met de ‘echte’ professionals – wat dat dan ook mocht betekenen. Hoeveel succes ik ook behaalde, hoeveel studies ik ook deed, het gaf me, ondanks mijn verwachtingen, geen zelfvertrouwen. Vaak liep ik op mijn tenen: ik moest vooral laten zien dat ze me niet voor niets hadden aangenomen, ik moest overal een antwoord op hebben. Daarmee legde ik de lat voor mezelf onmogelijk hoog. Dit zijn twee voorbeelden van hersenblokkades door stress, echter zijn ze allebei heel verschillend.

Amygdala kaping

Terug naar die vergadering. Ik weet inmiddels wat me op dat moment overkwam. In ons boek ‘Authentiek Zelfvertrouwen’ noemen we dat een ‘amygdala kaping ’. De amygdala, onderdeel van het emotionele systeem in het brein, speelt een belangrijke rol bij stress en angst en neemt als het ware even de leiding over van het deel van ons brein waar ons rationeel denken en handelen vooral plaatsvindt.

Dit beïnvloedt ook hoe we de wereld zien, van wijde open blik naar een tunnelvisie. Het resultaat is dat we dan vaak in meer of mindere mate verstarren (bijv. onder de radar blijven), vechten (bijv. ruzie maken) of vluchten (bijv. afzonderen). Vaak reageren we op een manier waarvan we later spijt hebben. Tijdens die vergadering kreeg de angst om fouten te maken de overhand: ik verstarde. Het kan ook in lichtere mate op de achtergrond aanwezig zijn dan zijn de effecten minder zwaar maar het verhinderd ons wel in onze prestatie. Het is heel normaal dat dit af en toe gebeurt, echter als het over een langere tijd regelmatig en aanhoudend gebeurt, dan kan het niet alleen onze prestatie beïnvloeden maar ook onze gezondheid.

Waarom relevant voor HR Business Partners?

Authentiek Zelfvertrouwen is een set van essentiële vaardigheden die helpen om mensen effectief om te leren gaan met die hierboven omschreven hersenblokkades. Zodra mensen buiten hun ‘comfort zone’ treden, bijvoorbeeld bij het leren van iets nieuws of tijdens veranderprocessen, dan kunnen deze hersenblokkades in de weg komen zitten van vooruitgang.

Deze vaardigheden helpen om hier effectief mee om te gaan en dragen ook bij aan het welbevinden en werkgeluk van medewerkers. En dat bouwt authentiek zelfvertrouwen, waarmee tegelijkertijd ook het lef om er opener open te durven zijn. Deze vaardigheden zijn essentieel om als goede HR professional de counselor en vertrouwenspersoon te kunnen zijn van de business partners waarmee je werkt. 

Vaak moet je tegengas durven geven en ook minder populair nieuws brengen, dan moet je stevig in je schoenen staan. Ze passen dus perfect in de toolkit van de HR business partner zelf.

Daarnaast, als facilitator van verandering en leren en ontwikkelen, kan HR er voor zorgen dat deze vaardigheden in de kern van leerprogramma’s terecht komen. Successvolle leiders van vandaag en morgen kunnen en durven kwetsbaar te zijn, blijven effectief in hectiek, creëren een veilige omgeving waarin mensen kunnen leren van fouten. In zulke omgevingen blijven de inzichten niet onder de radar maar komen ze volledig ter tafel en tot hun recht.

Jacqueline Brassey PhD MAfN

Brassey is een practitioner academic. Ze is fellow onderzoeker aan VU Amsterdam, adjunct professor aan IE University en momenteel met sabbatical ter ondersteuning van haar kinderen en een aantal nieuwe schrijfprojecten. In haar laatste professionele rol is ze global director Learning & Development en Learning Leadership team member bij McKinsey & Company. Ze is een van de auteurs van het boek ‘Authentiek zelfvertrouwen’.