Maar angst is een slechte raadgever, stelt onderzoeker Maxime Lubbers. In haar workshops probeert zij professionals bij te brengen welke impact AI heeft op de mens. ‘Het is vooral van belang dat mensen er een goed geïnformeerde eigen mening over ontwikkelen.’
Voor HR kan AI heel handig zijn. Zo kan het makkelijk en snel grote hoeveelheden CV’s scannen en beoordelen op basis van specifieke criteria. Het kan gepersonaliseerde trainingsprogramma’s samenstellen of helpen bij het voorspellen van wat voor soort personeel er in de toekomst nodig zal zijn en het benoemen van ontbrekende vaardigheden en competenties.
Bewust van de impact
AI kan je dus veel tijd besparen en je processen versoepelen, zodat je sneller kunt reageren op de arbeidsmarkt en de behoeften van jouw organisatie. Maar HR-professionals moeten zich ook bewust zijn van de impact die AI heeft op mensen en de maatschappij, waarschuwt Lubbers, die hier uitgebreid onderzoek naar heeft gedaan. ‘Je moet je niet blindstaren op eventuele voordelen’, vindt ze. ‘Bij de inzet van alle nieuwe technologie zijn er risico’s die je goed moet kennen en begrijpen.’
De risico’s van AI
De risico’s van de inzet van AI zijn groot en daarmee ook het afbreukrisico. Een bekend risico is dat mensen die met AI werken veel te veel op de resultaten gaan vertrouwen. Omdat ze onwillekeurig de indruk hebben dat technologie nu eenmaal objectiever is dan mensen. ‘Maar de uitkomsten van AI zijn slechts voorstellen die je door mensen moet laten beoordelen!’
Verder heb je voor AI grote hoeveelheden relevante data nodig, anders kan het geen goed beeld vormen. Maar bijvoorbeeld ChatGPT is erop getraind om overtuigend over te komen. Dat doet het ook als het te weinig correcte data heeft. ‘Dan gaat het de grootste onzin opdissen met de overtuigingskracht van een expert. Dat moet je wel weten en daar moet je doorheen kunnen prikken’, zegt Lubbers.
Een ander risico is dat vooroordelen die bestaan in de maatschappij worden uitvergroot door AI. ‘Wie met de tool aan de slag gaat, zal dus heel goed moeten letten op diversiteit en inclusie.’ Zo zijn er nog meer risico’s waar Lubbers op wijst, die ervoor zorgen dat AI veel minder goed zal presteren dan je verwacht. Of waardoor het misschien zelfs zal falen.
Goed nadenken over AI
De risico’s van AI kun je alleen omzeilen als je een basaal begrip hebt van de technologie en hoe die werkt. ‘Je hoeft niet bang te zijn dat je daarvoor allerlei technische details moet kennen hoor’, stelt Lubbers gerust. ‘Je moet alleen wel open staan voor nieuwe technologie, en tegelijk begrijpen waarom sommige mensen het eng vinden. En als je wat van de historische context weet, biedt je dat zelfvertrouwen als er keuzes gemaakt moeten worden.’
Het uitgangspunt van haar workshops is dan ook dat ze mensen bewust wil laten worden van de werking van AI. Het is een tool, en ze laat je goed nadenken over wat die tool voor jou en je organisatie kan betekenen en welke impact die kan hebben. Het allereerste wat ze je daarom laat doen is de tijd nemen om een goed doordachte eigen mening te vormen. ‘Wat wil je dat AI gaat doen en wat kunnen de gevolgen zijn?’
De tweede stap is dat je die mening gaat toetsen aan je teamgenoten, die ook hun eigen mening hebben gevormd. ‘Dat levert discussie op, en soms zelfs conflict’, zegt Lubbers. Maar wat haar betreft krijg je geen glans zonder wrijving. ‘Uiteindelijk gaat het erom dat je het ongemak omarmt dat er andere standpunten zijn. Pas dan kun je verder met het bij elkaar brengen van die verschillende standpunten. Want alleen als je een breder perspectief hebt kun je bepalen wat belangrijk is voor je team en wat past in de grotere strategie van je organisatie. Dan wordt ook duidelijk wat je precies moet gaan doen om dat voor elkaar te krijgen en welk gedrag daarvoor nodig is.’
Verantwoordelijkheid
AI is echt heel relevant binnen het HR-veld, benadrukt Lubbers. ‘Maar leiders en besluitvormers moeten wel goed weten hoe je er verantwoordelijk mee kunt omgaan. Daarvoor moet je weten hoe het onder de motorkap werkt en wat de risico’s zijn. Dan kun je er de grote voordelen van gaan plukken.’
